فرش کلاسیک نمونه ای از فرش های ایرانی است که از دیرباز تاکنون در صف نخست انتخاب ایرانی ها برای رنگ بخشیدن به فضای خانه شان قرار گرفته است. ظاهر سنتی فرش کلاسیک باعث شده که این نوع فرش حالتی اشرافی به خود پیدا کند. به همین دلیل است که نخستین طرحی که با شنیدن نام فرش ایرانی در ذهن ایجاد می شود، فرش کلاسیک است. در این مقاله می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که فرش کلاسیک چیست و برخی از طرح های آن را معرفی کنیم.
فرش کلاسیک چیست؟
احتمالا شما هم با شنیدن کلمه کلاسیک طرح های قدیمی و سنتی را به خاطر می آورید. به همین دلیل اگر از شما بپرسند که منظور از فرش کلاسیک چیست؟ خواهید گفت که این فرش همان فرشی است که طرح های سنتی و پرزرق وبرق ایرانی را در برمی گیرد. طرح هایی که به مرورزمان پخته شده اند و امروزه توانسته اند خود را در عرصه جهانی مطرح کنند.
مهم ترین ویژگی فرش کلاسیک ایرانی این است که المان هایی از آداب و رسوم و عقاید ایرانی ها را در طرح و نقش خود دارد. هریک از این طرح ها مختص ناحیه خاصی از ایران هستند.
به همین دلیل حتی نوع بافت و رنگ هایی که در آن ها استفاده می شوند، با یکدیگر تفاوت دارند. اصالتی که در طرح های این نوع فرش وجود دارد، باعث شده که فرش کلاسیک در دکوراسیون های مجلل جایگاه ویژه ای پیدا کند.
انواع فرش کلاسیک
انواع فرش کلاسیک با توجه به طرح هایی که برای بافت آن مورد استفاده قرار می گیرند، تعیین می شود. این طرح ها همگی درون مایه ای سنتی دارند. اما دسته بندی دیگری نیز برای انواع فرش کلاسیک وجود دارد که آن را در دو طبقه بندی فرش ماشینی و دستباف قرار می دهد. همچنین تراکم فرش نیز در طبقه بندی انواع فرش کلاسیک تاثیرگذار است. اگر می خواهید بدانید که معروف ترین طرح های فرش کلاسیک چیست؟ با ادامه این مقاله همراه شوید.
- لچک ترنج
یکی از رایج ترین انواع فرش کلاسیک در دکوراسیون ایرانی، فرش لچک ترنج است. این طرح که برای بسیاری از ما آشنا است دارای یک گل مرکزی است که به نام ترنج شناخته می شود. در اطراف این فرش حاشیه هایی به کار رفته که به طور متقارن در هر چهار سمت قرار گرفته اند.
- اسلیمی
طرح های اسلیمی شامل شاخه هایی هستند که به صورت دورانی در میان برگ ها گم شده اند. اسلیمی معمولا از طرح های تکرارشونده ساخته می شود. دهان اژدر از معروف ترین طرح های اسلیمی است که در آن انتهای هر شاخه به صورت متقارن به دو بخش تقسیم می شود.
- خشتی
طرح خشتی از تعدادی مربع های هم اندازه ساخته شده است که در چارچوب یک حاشیه قرار گرفته اند. در هریک از این مربع ها یک طرح خاص وجود دارد که به صورت متقارن در سرتاسر قالی پراکنده شده اند.
- شکارگاه
در طرح شکارگاه بافنده انواع فرش کلاسیک تلاش می کند تا تصویری از یک شکارگاه واقعی را بر روی فرش نقاشی کند. به همین دلیل در جای جای این طرح می توان سوارکارانی را مشاهده کرد که با تیر و کمان و نیزه به دنبال شکارها هستند.
- درختی
ویژگی فرش کلاسیک با طرح درختی این است که یک درخت در مرکزیت آن قرار گرفته است. این طرح ها با الهام از المان های طبیعی بافته می شوند و معمولا در کنار درخت از دیگر المان ها مانند جانوران، آب نما و گلدان ها استفاده می شود.
ویژگی فرش کلاسیک چیست؟
اصلی ترین ویژگی فرش کلاسیک که آن را در میان خریداران محبوب کرده است، جدا از طرح های سنتی به کار رفته در آن، تنوع رنگی این نوع فرش است. اما کاربرد رنگ در فرش کلاسیک چیست؟ استفاده از این المان مهم نه تنها می تواند به طرح های موجود بر روی انواع فرش کلاسیک زندگی ببخشد، بلکه باعث می شود که بیننده بتواند از روی رنگ ها خاستگاه فرش را نیز تشخیص بدهد.
معمولا رنگ هایی که در فرش کلاسیک استفاده می شوند، ملایم بوده و هماهنگی کاملی با هم دارند. از سوی دیگر نخی که برای بافت انواع فرش کلاسیک استفاده می شود، متفاوت است.
در نمونه های سنتی تر معمولا از پشم برای بافت این نوع فرش استفاده می شود. اما امروزه انواع مختلفی از نخ برای بافت مورد استفاده قرار می گیرند که ویژگی فرش کلاسیک را تغییر می دهند. یکی از مرغوب ترین انواع نخ برای بافت فرش کلاسیک، نخ آکریلیک هیت ست شده است.
قیمت فرش کلاسیک به چه عواملی بستگی دارد؟
یکی از سوالاتی که همواره برای خریداران فرش کلاسیک پیش می آید این است که اصلی ترین عامل در تفاوت قیمت میان انواع فرش کلاسیک چیست؟ قیمت فرش کلاسیک معمولا با توجه به طرح آن تعیین می شود. طرح هایی که محبوب تر هستند معمولا قیمت بیشتری دارند. اما طرح فرش تنها عامل تاثیرگذار در قیمت فرش کلاسیک نیست.
اینکه فرش کلاسیک دستباف باشد یا به صورت ماشینی بافته شده باشد، در تعیین قیمت آن بسیار تاثیرگذار است. فرش های کلاسیک دستباف به دلیل اینکه در دسته صنایع دستی قرار می گیرند، قیمت بسیار بیشتری دارند. به علاوه قیمت فرش کلاسیک دستبافی که مدتی از آن استفاده شده و اصطلاحا پاخورده باشد، از فرش های دستباف نو بیشتر است.
همچنین نوع نخی که برای بافت این فرش استفاده می شود، در قیمت فرش کلاسیک تاثیرگذار است. مرغوب ترین فرش های کلاسیک با استفاده از نخ اکریلیک بافته می شوند که در برابر عوامل آسیب زننده مختلف مانند گرما، حشرات، سایش، رطوبت و شستشو مقاومت دارند.
در کنار این ها تراکم فرش نیز در تعیین قیمت فرش کلاسیک تاثیرگذار است. به دلیل اینکه تراکم فرش در تعیین کیفیت آن نقشی اساسی دارد، هرچه تراکم فرش بیشتر باشد، قیمت فرش کلاسیک نیز بیشتر است. منظور از تراکم فرش تعداد گره هایی است که در یک واحد مشخص از مساحت فرش زده می شود. این واحد در شهرهای مختلف به گونه متفاوتی تعریف می شود. به همین دلیل است که قیمت فرش های اصفهان و تبریز با تراکم عددی یکسان با هم متفاوت هستند.
از دیگر عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت فرش کلاسیک، اندازه آن است. فرش های کلاسیک در اندازه های مختلفی مانند یک در یک و نیم متر، دو و نیم در سه و نیم متر، سه در سه متر، سه در چهار متر و نمونه های حاشیه ای با عرض کم و طول زیاد بافته می شوند. به همین دلیل اندازه فرش نیز در تعیین قیمت آن تاثیر زیادی دارد.
جایگاه فرش کلاسیک در دکوراسیون
فرش کلاسیک در دکوراسیون خانه های ایرانی نقش بسیار مهمی دارد. به علاوه این فرش را می توان حتی در جلسات مهم و برای تزیین سالن های اجلاس نیز مشاهده کرد.
از انواع فرش کلاسیک بیشتر برای دکوراسیون هایی استفاده می شود که حالتی اشرافی یا سنتی داشته باشند. طرح هایی مانند لچک ترنج با ظرافت و تراکم بالا برای دکوراسیون های تجملی و اشرافی استفاده می شوند.
اما طرح های ساده تر مانند شکارگاه یا درختی بیشتر در اتاق خواب ها و خانه های سنتی مورد استفاده قرار می گیرند. در کنار این ها به دلیل تنوع رنگی بالایی که در فرش کلاسیک ایرانی وجود دارد، این نوع فرش را می توان با رنگ های مختلفی ست کرد. مهم ترین نکته در استفاده از فرش کلاسیک در دکوراسیون، پس از طرح آن، رنگ زمینه است.
این موضوع در فرش های کلاسیک ایرانی بسیار اهمیت دارد. زیرا زمینه فرش بخش زیادی از آن را به خود اختصاص می دهد. از سوی دیگر فرش های کلاسیک ایرانی به دلیل مقاومتی که در برابر سایش، لغزش و رطوبت دارند معمولا در اتاق های نشیمن و پذیرایی استفاده می شوند. از نمونه های اکریلیک این نوع فرش می توان در مکان هایی مانند آشپزخانه که حرارت و رطوبت بالایی دارند، استفاده کرد.
سخن پایانی
فرش های کلاسیک از محبوب ترین طرح های فرش در میان ایرانیان برای تزیین دکوراسیون خانه هستند. به همین دلیل با وجود اینکه سال های زیادی از به وجود آمدن انواع فرش کلاسیک می گذرد، اما هنوز هم از این نوع فرش در دکوراسیون خانه استفاده می شود. به علاوه این طرح ها در میان خارجیان نیز از طرفداران ویژه ای برخوردار هستند.
