از پشم طبیعی تا الیاف مصنوعی ، فرش با انواع نخ فرش بافی بافته می شود. هر جنس نخ هم مزایا و معایب خودش را دارد. در این نوشته به معرفی انواع نخ های مورد استفاده در بافت فرش می پردازیم. اگر به فکر خرید بهترین فرش هستید ، پیش از هر اقدامی ، این مقاله را با دقت و تا انتها مطالعه کنید تا با نوع های مختلف نخ فرش بافی آشنا شوید.
پلی استر ، از انواع نخ فرش بافی
الیاف پلی استر برای نخستین بار در سال ۱۹۲۸ به کار گرفته شدند. در آن زمان ، مقاومت در برابر رطوبت و حرارت ، از مهم ترین ویژگی های پلی استر بودند. البته با گذر زمان ، و با مطالعات فراوانی که انجام شدند ، کیفیت الیاف پلی استر بسیار رشد کرد.
پلی استر در بافت های ساختار کات پایل یا همان خاب برش خورده ، بسیار نرم است البته خاب کف پوش های پلی استر ، مانند سایر الیاف مصنوعی ، در محل های پررفت و آمد برگشت پذیری خوبی ندارد.
این الیاف به راحتی تمیز شده و در برابر لکه های محلول در آب و همین طور سایش مقاومت بالایی دارند. شست و شوی آن ها هم آسان است. از نظر قیمت ، پلی استر نسبت به پشم طبیعی و نایلون ارزان تر است.
ويژگی های انواع نخ فرش بافی از جنس پلی استر عبارت اند از:
- پُرز نمی دهد؛
- حساسيت زا نیست؛
- به راحتی تمیز می شود؛
- ضرری برای سلامتی ندارد؛
- قارچ و باكتری در آن رشد نمی کند؛
- درخشنده است؛
- نرم و لطیف است؛
- در برابر سایش مقاوم است؛
- در برابر حرارت مقاوم است؛
- در برابر مواد شیمیایی مقاوم است.
اکریلیک ، الیاف مصنوعی اما شبیه پشم طبیعی
الیاف اکریلیک را پشم مصنوعی هم می نامند ، چون پلیمری ساخته دست بشر است. الیاف اکریلیک برای اولین بار در سال ۱۹۴۸ با نام تجاری اورلون به بازار عرضه شدند. از آن سال به بعد مطالعات فراوانی برای بهبود کیفیت اکریلیک انجام شد كه منجر به تولید الیاف مد اکریلیک و اکریلیک شدند.
ویژگی های الیاف اکریلیک شبیه پشم طبیعی است ، ولی قیمت پایین تری دارد. این الیاف در برابر رطوبت و کپک مقاوم هستند. به طور معمول در بافت های مخملی و حلقوی به کار می روند و برای تولید کف پوش حمام و قالیچه های کوچک استفاده می شوند.
کف پوش اکریلیک در برابر رطوبت ، کپک ، الکتریسیته ساکن ، نور آفتاب ، رنگ پریدگی ، کوبیدگی و لکه مقاوم است. اما این الیاف برای محیط های پررفت و آمد مناسب نیستند ، چون قابلیت برگشت پذیری کمتری نسبت به سایر الیاف دارند.
ویژگی های انواع نخ فرش بافی از جنس اکریلیک عبارت اند از:
- حافظ گرماست؛
- کمی زبر و خشن است؛
- برگشت پذیری بالایی دارد؛
- شست و شوی آن راحت است؛
- در برابر فشار مقاوم است؛
- در برابر نور خورشید مقاوم است؛
- در برابر روغن ها و مواد شیمیایی مقاوم است؛
- ویژگی هایی شبیه پشم طبیعی دارد؛
- با اکریلیک می توان منسوجات شبه پنبه و شبه پشم تولید کرد؛
- ولی پُرز دهی زیادی دارد.
نایلون ، یکی از انواع نخ فرش بافی
کف پوش های نایلونی طرف داران زیادی دارند ، طوری که طبق آمار موجود ، حدود ۶۵درصد از کل کف پوش ها ، و ۹۰درصد از کف پوش های خانگی از جنس نایلون هستند.
کف پوش های نایلونی برای محیط های پررفت و آمد گزینه خوبی هستند ، چون بسیار بادوام و برگشت پذیر هستند. ارتفاع خاب آن ها با گذشت زمان حفظ شده و در برابر گرد و خاک ، لکه و کپک مقاوم هستند.
رنگ الیاف نایلونی پس از شست و شو هم ثابت می ماند. البته بعضی کف پوش های نایلونی بر اثر نور خورشید دچار فرسایش و رنگ پریدگی می شوند. الیاف نایلونی را می توان به صورت بلند ( فیلامنت ) یا کوتاه ( اسپان ) تولید کرد. احتمال پرز دهی و بازشدن نخ های فیلامنتی کمتر است.
ویژگی های انواع نخ فرش بافی از جنس نایلون عبارت اند از:
- وزن کمی دارد؛
- درخشنده است؛
- شفافیت فراوانی دارد؛
- عمق رنگ بالایی دارد؛
- پوشانندگی مناسبی دارد؛
- در برابر گرد و خاک مقاوم است؛
- قابلیت شست و شو دارد؛
- اما در مجاورت مواد سفیدکننده ، رنگ خود را از دست می دهد؛
- لکه مواد غذایی را سریع جذب می کند؛
- و نسبت به سایر انواع نخ فرش بافی گران تر است.
پلی پروپیلن ، پرطرف دارترین بعد از نایلون
کف پوش های پلی پروپیلنی بعد از نایلون ، پرفروش ترین جنس بازار هستند. ثبات رنگ این الیاف زیاد بوده و در مجاورت سفید کننده و کلر هم رنگ خود را حفظ می کنند. پلی پروپیلن در برابر کپک و رطوبت مقاوم است؛ اما بسته به نوع خاب ، برگشت پذیری خود را به راحتی از دست می دهد.
یکی از محصولات پرطرف دار از جنس پلی پروپیلن ، چمن مصنوعی با استفاده از تکنولوژی بافت تافتینگ است. در تکنولوژی تافتینگ ، خاب کف پوش به صورت حلقه ای است و برش نمی خورد. از این الیاف برای تولید کف پوش اتاق های بازی هم استفاده می شود.
پلی پروپیلن استحکام زیادی دارد. در برابر سایش و لکه های دائمی مقاوم بوده و به راحتی شسته می شود. رنگ کردن الیاف پلی پروپیلن با استفاده از رنگدانه های پلیمری در مرحله ذوب ریسی انجام می شود. در برابر الکتریسیته ساکن هم مقاوم بوده و به خاطر مقاومت در برابر رطوبت و کپک ، برای استفاده در سطوح باز مناسب است.
ویژگی های انواع نخ فرش بافی از جنس پلی پروپیلن عبارت اند از:
- حجم و پوشش مناسبی دارد؛
- قابلیت شست و شوی راحتی دارد؛
- الکتریسیته ساکن کمی دارد؛
- در برابر لکه مقاوم است؛
- در برابر سایش مقاوم است؛
- در برابر رنگ پریدگی مقاوم است؛
- در برابر کپک و رطوبت مقاوم است؛
- قیمت آن هم در مقایسه با سایر الیاف مناسب است؛
- اما انعطاف پذیری کمی دارد؛
- و در برابر اشتعال مقاومت کمی از خود نشان می دهد.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی نخ های فرش پرداختیم که رایج ترین آن ها عبارت اند از: پلی استر ، اکریلیک ، نایلون ، و پلی پروپیلن. هرکدام از این نخ های فرش بافی مزایا و معایبی دارند که پیش از انتخاب فرش ماشینی باید به آن ها توجه کنید.
در بین نخ های مورد استفاده در فرش ماشینی و دستباف ، پلی استر ارزان تر از پشم طبیعی و نایلون است. ویژگی های الیاف اکریلیک شبیه پشم طبیعی است. احتمال پرز دهی و بازشدن نخ های نایلونی کمتر است. پلی پروپیلن هم بعد از نایلون ، پرفروش ترین جنس میان انواع نخ فرش بافی است.