نخ ابریشم چگونه تولید می شود؟

نخ ابریشم احتمالا از زیباترین ، ظریف ترین و براق ترین موادی است که تاکنون در صنایع نساجی تولید شده است. ابریشم هزاران سال قدمت دارد و از دیرباز تا امروز به عنوان یکی از لوکس ترین پارچه های باارزش شناخته می شود.

حتی پس از گذشت سال ها و توسعه فناوری در دیگر حوزه ها ، تغییر کمی در مراحل تولید نخ ابریشم به وجود آمده است. این فرایند همچنان به عنوان یک فرایند طولانی و نسبتا سخت شناخته می شود. در این مقاله می خواهیم به بررسی مراحل تولید این نوع نخ بپردازیم و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار دهیم.

نخ ابریشم از چه چیزی ساخته شده است؟

در حال حاضر حشرات زیادی هستند که برای تولید نخ ابریشم مورد استفاده قرار می گیرند ، اما اصلی ترین آن ها Bombyx mori نام دارد. این کرم های ابریشم می توانند یکی از پرمصرف ترین مواد در صنعت نساجی را با انبوهی از خواص عالی تولید کنند.

مراحل تولید نخ ابریشم

در این بخش می خواهیم مراحل تولید نخ ابریشم را به صورت گام به گام برای شما توضیح دهیم. بنابراین اگر می خواهید بدانید که چگونه این الیاف ظریف از پیله کرم ابریشم به صنایع نساجی راه پیدا می کنند ، با این بخش همراه شوید.

• پرورش کرم ابریشم

در این مرحله باید پیله ها را برای جمع آوری مواد موردنیاز در تولید نخ ابریشم برداشت کرد. ابریشم ماده در هر بار تخم گذاری حدود 300 تا 500 تخم می گذارد.

این تخم ها سرانجام تبدیل به کرم های ابریشم می شوند که در محیط کنترل شده تا زمان تبدیل شدن به لارو نگهداری می شوند. در این مرحله کرم های ابریشم به طور مداوم از مقدار زیادی برگ توت به عنوان غذای تشویقی برای رشد تغذیه می کنند.

حدود 6 هفته طول می کشد تا این کرم ها به حداکثر توانایی خود برسند. در این زمان طول کرم ها حدود 3 اینچ است. در این زمان آن ها خوردن غذا را متوقف کرده و آماده بستن پیله می شوند. کرم ابریشم که به یک قاب یا درخت ایمن متصل شده است ، تنیدن پیله را به دور خود با چرخاندن بدن آغاز می کند.

برای این کار کرم ابریشم باید حدود 300 هزار بار در حلقه ای به شکل 8 انگلیسی به دور خود بچرخد. این روند حدود 3 تا 8 روز طول می کشد. هر کرم ابریشم در این فرایند می تواند رشته ابریشمی به طول 100 متر را ایجاد کند که توسط نوعی صمغ طبیعی به نام سریسین در کنار هم نگه داشته می شود. برای تولید حدود 0.5 کیلوگرم نخ ابریشم خام ، حدود 2500 کرم ابریشم نیاز است.

• استخراج نخ ابریشم

زمانی که تنیدن پیله توسط کرم های ابریشم به اتمام رسید ، زمان استخراج نخ ابریشم خام فرا رسیده است. برای این کار پیله ها را در آب جوش قرار می دهند تا صمغی که پیله را به هم نزدیک کرده ، نرم و حل شود. این مرحله یکی از حیاتی ترین مراحل تولید نخ ابریشم است. زیرا با انجام این مرحله اطمینان حاصل می کنیم که دوام نخ ابریشم تولیدشده تا حد زیادی افزایش پیدا می کند.

سپس نخ های به دست آمده از این فرایند با دقت به صورت نخ های بلند جداگانه بر روی یک حلقه بسته می شوند. ممکن است مقداری از صمغ سریسین همچنان بر روی نخ ها باقی بماند. این کار با هدف محافظت از الیاف ابریشم در طی فرآوری انجام می شود. این ماده درنهایت با صابون و آب جوش شسته خواهد شد.

• رنگرزی نخ

زمانی که نخ های ابریشم به خوبی شسته و سپس خشک شدند، زمان شروع فرایند رنگرزی فرا رسیده است. در تکنیک های سنتی برای رنگرزی ابریشم از منابع طبیعی موجود در محیط اطراف مانند میوه ها یا برگ های گیاهان گرفته می شود. نخ ها را با برگ های رنگ دهنده برای مدتی در آب داغ می خیسانند. این فرایند از مراحل تولید نخ ابریشم برای اطمینان از ثبات رنگ و کیفیت مناسب، چندین بار در طول روز انجام خواهد شد.

بااین حال روش های رنگ آمیزی سنتی در تولید انبوه این نوع نخ منسوخ شده اند. تولیدکنندگان به جای منابع طبیعی از رنگ های واکنشی یا شیمیایی برای این کار استفاده می کنند. به این ترتیب تنوع رنگی بیشتر شده و ثبات بهتری به دست می آید.

همچنین سرعت مراحل تولید نخ ابریشم نیز به حد قابل توجهی افزایش پیدا می کند. البته در این شیوه نیز هنوز ایده غوطه ور شدن نخ ابریشم در یک حمام رنگ به قوت خود باقی است. ابریشم از طریق دو استوانه وارد حمام رنگ می شود و به صورت غوطه ور در رنگ قابت می ماند.

• نخ ریسی

چرخ نخ ریسی سنتی همیشه بخش جدانشدنی از مراحل تولید نخ ابریشم بوده و خواهد بود. اگرچه در دنیای صنعت مدرن سرعت پیچیدن نخ ابریشم تا حد زیادی افزایش یافته است، اما شکل کلی این فرایند از چرخ های نخ ریسی کلاسیک تقلید می شود.

• بافندگی

مرحله بافندگی گام آخر در فرایند تولید نخ ابریشم است. در این گام قطعات نهایی ابریشم به هم می پیوندند و بافت های مختلفی را به وجود می آورند. منظور از بافت درهم تنیده شدن دو مجموعه نخ است که در کنار هم یک پارچه قوی و یکنواخت را ایجاد می کنند.

این نخ ها در زاویه های مشخصی نسبت به هم بافته می شوند که به آن ها تاروپود می گوییم. پس از پایان این مرحله نیز می توان با استفاده از دستگاه های چاپ مخصوص، چاپ های سفارشی را بر روی پارچه بافته شده انجام داد.

کدام ویژگی نخ ابریشم آن را در میان سایر الیاف خاص کرده است؟

نخ ابریشم بسیار براق و سبک است. اما این ظرافت در این نوع نخ هرگز باعث نشده که از استحکام آن کاسته شود. به عبارت بهتر می توان قدرت این رشته ابریشمی را با سخت ترین مواد جهان مقایسه کرد. این ویژگی باعث شده که این نوع نخ نسبت به سایر الیاف قیمت بسیار بیشتری داشته باشد. به ویژه اگر از نمونه طبیعی این نخ برای تولید پارچه یا دیگر کاربرد ها استفاده شود.

مقاومت در برابر آتش و چین و چروک، ویژگی ذاتی این نوع نخ نیست. بلکه پس از اتمام مراحل تولید با مجموعه ای از اقدامات شیمیایی خواص این نخ را بهبود می بخشند. نخ ابریشم دارای کشش و مقاومت بالایی است که با قطر ریز و ظریف ساخته می شود.

الیاف ابریشم بسیار انعطاف پذیر هستند. این الیاف در برابر تغییر شکل از طریق شستشو یا حرارت بسیار مقاوم هستند. ابریشم در میان الیاف طبیعی یکی از سبک ترین انواع الیاف است.

پارچه های بافته شده از نخ ابریشم در زمستان گرم هستند و در زمان افزایش دما احساس خنکی را به وجود می آورند. همین ویژگی  آن را به یک گزینه برای تولید انواع پارچه های چهار فصل تبدیل کرده است. نخ ابریشم قدرت جذب بالایی دارد.

به همین دلیل نسبت به سایر الیاف مانند پلی استر و نایلون زودتر خشک می شود. این نخ می تواند رطوبتی به اندازه 30 درصد از وزن خود را جذب کند. به همین دلیل عرق را به خوبی به خود گرفته و باعث ایجاد حس خنکی می شود.

مقایسه ویژگی های نخ ابریشم با سایر الیاف

برخی از تولیدکنندگان پلی استر اغلب پارچه های خود را به جای ساتن ابریشمی جا می زنند. به همین دلیل شما باید بتوانید از طریق آشنایی با ویژگی نخ ابریشم، این الیاف را از یکدیگر تشخیص دهید.

نخ پلی استر نسبت به نخ ابریشمی کیفیت کمتری دارد. به طوری که لمس پارچه های بافته شده از الیاف طبیعی ابریشم، حس بهتری را نسبت به پارچه های بافته شده از الیاف مصنوعی به شما منتقل می کنند.

نخ ابریشم الکتریسیته ساکن را جذب نمی کند. درحالی که این ویژگی معمولا در پارچه های پلی استر دیده می شود. همچنین ابریشم به دلیل اسیدهای آمینه موجود در پروتئین ها برای افراد ایجاد حساسیت نکرده و با پوست بدن بسیار سازگار است.

پارچه های بافته شده از نخ ابریشم به پوست نمی چسبند. به علاوه حساسیت ابریشم نسبت به پلی استر در برابر گرما بسیار کمتر است. رنگ پارچه ابریشمی نیز نسبت به پلی استر بسیار براق تر است. مقاومت الیاف ابریشم را می توان با الیاف نایلونی مقایسه کرد.